11-9-2017
της Βικτωρίας Πολύζου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, medlabnews.gr
Όταν αναφερόμαστε στον εγωισμό εννοούμε συμπεριφορές με σκοπό την προσωπική ευημερία και το ατομικό συμφέρον, μια ιδιαίτερη αγάπη προς τον εαυτό μας και μία ίσως περιφρόνηση για τους άλλους. Λέξεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν συνώνυμες είναι η φιλαυτία, η αλαζονεία, η αυταρέσκεια και ο ναρκισσισμός. Εδώ, θα χρειαστεί να κάνουμε μια παρένθεση αφού ο ναρκισσισμός θεωρείται διαταραχή και αποτελεί το ανώτατο επίπεδο του εγωισμού. Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή παρουσιάζουν έντονο θαυμασμό και ενασχόληση με τον εαυτό τους, φτωχές διαπροσωπικές σχέσεις, εύθραυστη αυτοεκτίμηση που εξαρτάται κυρίως από την εικόνα που έχουν οι άλλοι για το ίδιο το άτομο ενώ κάθε αρνητική κριτική ή ματαίωση προκαλούν θυμό, απομόνωση, κατάθλιψη και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Γενικότερα ο «νάρκισσος» παρουσιάζει ένα μοναχικό, ασθενές και φοβισμένο εγώ.
Ο εκδηλούμενος εγωισμός και η υπεροψία αποτελούν την αιτία κάθε ασθένειας αλλά ταυτόχρονα και το σημείο αποκορύφωσης της ανθρώπινης ασθένειας, καθώς το άτομο νιώθει πλήρως διαχωρισμένο από τους συνανθρώπους του. Κάθε του προσπάθεια στρέφεται αποκλειστικά στην προσωπική του ικανοποίηση ή την ικανοποίηση των στόχων και των φιλοδοξιών του από τη ζωή, χωρίς μέσα από τη δραστηριότητα του να διανοείται να συμβάλλει στο γενικό καλό.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι εκδήλωσης της υπεροψίας:
1) μέσα από μια έντονα καταπιεστική συμπεριφορά ως προς τους άλλους, όπου το άτομο προσπαθεί να ελέγξει κάθε κατάσταση με τρόπο που θεωρεί ωφέλιμο για το ίδιο.
2) μέσω της απόσυρσης, της θυματοποίησης του εαυτού προκειμένου μέσω της υποδηλούμενης αδυναμίας του άτομο να δημιουργεί ενοχικά συναισθήματα στους άλλους γύρω του, προσελκύοντας μόνιμη προσοχή.
O εγωισμός δημιουργείται κυρίως μέσα από την πρωταρχική σχέση με τη μητέρα στη βρεφική ακόμα ηλικία (πόσο ανταποκρίνεται η μητέρα στις ανάγκες του παιδιού, κράτημα, παιχνίδι, θηλασμός) αλλά φυσικά και τη σχέση με τον πατέρα καθώς επίσης και τη σχέση μεταξύ του πατέρα και της μητέρας. Σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ή όχι του εγωισμού, έχει το σχολείο και οι παιδαγωγοί και γενικότερα οι εμπειρίες μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις. Τελευταία, παρατηρούμε να εμφανίζεται ολοένα και περισσότερο η ναρκισσιστική διαταραχή και η εγωιστική συμπεριφορά αφού η ίδια η δομή της κοινωνίας προάγει τέτοια πρότυπα, την επιδειξιμανία, τις εφήμερες σχέσεις, την απόκτηση πλούτου ή και έστω λίγης αναγνωρισιμότητας.
Ο εγωισμός δεν αφήνει το άτομο να έχει υγιείς σχέσεις αφού συνοδεύεται από ανασφάλειες και ζήλια, από τον ψυχαναγκασμό ότι η αγάπη πρέπει να γίνει ιδιοκτησία και ασφάλεια. Όσο επίμονο κι αν φαίνεται το εγωιστικό άτομο, είναι σχεδόν πάντα έτοιμο να εγκαταλείψει τη μάχη μπροστά σε κάθε απογοήτευση. Γιατί, γι’ αυτό, η ματαίωση είναι και ο χειρότερος φόβος κι ας υποστηρίζει ότι είναι θέμα αξιοπρέπειας και όχι εγωισμού.
Ο «εγωιστής» δυσκολεύεται να παραδεχτεί τα λάθη του γιατί πάρα πολλές φορές παραποιεί και δημιουργεί τη δική του «λογική»
Ο νάρκισσος παρουσιάζει έντονο θαυμασμό και ενασχόληση με τον εαυτό του, φτωχές διαπροσωπικές σχέσεις, εύθραυστη αυτοεκτίμηση που εξαρτάται κυρίως από την εικόνα που έχουν οι άλλοι για αυτόν
Ἀπό τήν ὑπερηφάνεια γεννιέται ὁ ἐγωισμός (αναφέρει ο όσιος γέροντας Παίσιος)
Ἡ ὑπερηφάνεια γεννᾶ τόν ἐγωισμό.
-Ποιά εἶναι ἡ διαφορά τους;
- «Ὁ ἐγωιστής ἔχει θέλημα, πεῖσμα, ἐνῶ ὁ ὑπερήφανος μπορεῖ νά μήν ἔχει οὔτε θέλημα οὔτε πεῖσμα. Ἄς ποῦμε ἕνα παράδειγμα: Στήν Ἐκκλησία προσκυνᾶτε τίς εἰκόνες μέ μιά σειρά· ἡ καθεμιά ξέρει τή σειρά της. Μιά ἀδελφή, ἄν ἔχη ἐγωισμό καί τῆς πάρη κάποια ἄλλη τήν σειρά, θά κατεβάσει τά μοῦτρα καί μπορεῖ νά μήν πάει οὔτε νά προσκυνήση. «Ἀφοῦ προσκύνησε ἐκείνη πρίν ἀπό μένα, θά πῆ, δέν πάω νά προσκυνήσω». Ἐνῶ, ἄν ἔχη ὑπερηφάνεια, πάλι θά πειραχθῆ, ἀλλά δέν θά ἀντιδράση ἔτσι· μπορεῖ μάλιστα νά πῆ καί στίς ἑπόμενες, δῆθεν μέ εὐγένεια: «Περάστε! Πέρνα κι ἐσύ, πέρνα κι ἐσύ!»
Διαβάστε περισσότερα εδώ: medlabgr.blogspot.com/2014/01/o_31.html#ixzz4sOD6fs2c
Σχόλια